หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษารัสเซีย
๑. หลักเกณฑ์นี้ใช้ถ่ายเสียงภาษารัสเซียที่เขียนด้วยอักษรโรมัน
๒. การเทียบเสียงสระ ให้ถือตามตารางการเทียบเสียงสระภาษารัสเซีย
๓. การเทียบเสียงพยัญชนะ ให้ถือตามตารางการเทียบเสียงพยัญชนะภาษารัสเซีย
๔. คำหรือพยางค์ที่มีพยัญชนะต้นหลายตัว ในภาษารัสเซียออกเสียงทุกตัว จึงให้ถอดเรียงกันไป เช่น
Pskov = ปสคอฟ
Vladimir = วลาดีมีร์
ยกเว้นที่กำหนดไว้ให้ออกเสียงเป็นอย่างอื่น ดังในตาราง เช่น
kh = ฮ
tch = ช
๕. หลักเกณฑ์อื่น ๆ เช่น การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต ไม้ไต่คู้ เครื่องหมายวรรณยุกต์ ให้ถือตามหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอังกฤษ
_____________
ตารางเทียบเสียสระภาษารัสเซีย
A
a (เมื่ออยู่ต้นคำ) |
อะ |
Aleksandra = อะเลคซันดรา |
a (ไม่มีตัวสะกด) |
อา |
Vasili = วาซีลี |
a (มีตัวสะกด) |
อะ (-) |
Tatlin = ตัตลิน |
หมายเหตุ a เมื่อมีตัวสะกด ส่วนใหญ่จะออกเสียงสั้นแต่ถ้าอยู่ในพยางค์ที่ออกเสียงหนักจะออกเสียงยาวกว่าเล็กน้อย ในการเขียนทับศัพท์ไม่มีรูปสระในภาษาไทยที่จะแสดงเสียงเช่นนั้นได้ จึงกำหนดให้ใช้สระสั้น (อะ) ทั้งหมด ยกเว้นคำที่ในภาษาไทยเคยใช้สระยาว (อา) จนเป็นที่ยอมรับกันแล้ว ก็ให้ใช้ต่อไปตามเดิม เช่น
Leningrad = เลนินกราด
Ivan = อีวาน
aa |
อา |
Chaadayev = ชาดาเยฟ |
ai |
ไอ |
Pervomaisk = เปียร์โวไมสค์ Tchaikovski = ไชคอฟสกี |
ar |
อาร์ |
Armavir = อาร์มาวีร์ |
au |
อาอู |
Shaulyai = ชาอูไลย์ |
ay |
ไอ |
Nikolay = นีโคไล |
E
e |
เอ |
Aleksandrov = อะเลคซันดรอฟ |
e |
ออ |
Gorbachev = กอร์บาชอฟ |
หมายเหตุ e ในภาษารัสเซีย มี ๒ เสียง คือ e ที่ออกเสียงคล้ายสระ "เอ" และ ë ที่ออกเสียงคล้ายสระ "ออ"
แต่ในการใช้อักษรโรมันเขียนคำรัสเซีย บางครั้งมีผู้ใช้ e แทน ë ในกรณีนี้ e จะออกเสียงคล้าย "ออ"
สระ |
ใช้ |
ตัวอย่าง |
ee |
เอเย |
Mendeleev = เมนเดเลเยฟ |
ei |
เอย์ |
Yenisei = เยนีเซย์ |
er |
เอียร์ |
Perm = เปียร์ม |
ey |
เอย์ |
Aleksey = อะเลคเซย์ |
I
i (ไม่มีตัวสะกด) |
โอ |
Rovenki = โรเวนกี |
i (มีตัวสะกด) |
อิ |
Bisk = บิสค์ |
ia |
เอีย |
Cheliabinsk = เชเลียบินสค์ |
ie |
อี |
Kiev = คีฟ |
ii |
อีอิ |
Gavriil = กัฟรีอิล |
ir |
อีร์ |
Vladimir = วลาดีมีร์ | |
|
O
o (ไม่มีตัวสะกด) |
โอ |
Arkhipenko = อาร์ฮีเปนโค |
o (มีตัวสะกด) |
ออ |
Larionov = ลารีโอนอฟ |
oi |
ออย |
Polevskoi = โปเลฟสกอย |
or |
ออร์ |
Gorky = กอร์กี |
oy |
ออย |
Tolstoy = ตอลสตอย |
U
u (ไม่มีตัวสะกด) |
อู |
Batumi = บาตูมี Ural = อูรัล |
u (มีตัวสะกด) |
อุ |
Buzuluk = บูซูลุค |
ui |
อุย |
Bobruisk = โบบรุยสค์ |
Y
y |
อืย |
Sumy = ซูมืย Rybinsk = รืยบินสค์ Shakhty = ชาฮ์ตืย |
y |
อี |
Gorky = กอร์กี |
หมายเหตุ y ส่วนใหญ่จะออกเสียงคล้าย "อืย" แต่ในการใช้อักษรโรมันเขียนคำภาษารัสเซีย บางครั้งมีผู้ใช้ y แทน i ในกรณีนี้ y จะออกเสียงเหมือน i คือเป็นเสียงคล้าย "อี"
ya (เมื่อไม่ลงเสียงหนัก) |
เอีย |
Slavyansk = สลาเวียนสค์ |
ya (เมื่อลงเสียงหนัก) |
ยา |
Ulyanovsk = อูลยานอฟสค์ |
yai |
ไอย์ |
Shaulyai = ชาอูไลย์ |
ye |
เอีย |
Vasilyevich = วาซีเลียวิช Afanasyev = อะฟานาเซียฟ |
yi |
อืย |
Groznyi = กรอซนืย |
yo (ไม่มีตัวสะกด) |
อิโอ |
Alyokhin = อะลิโอฮิน |
yo (มีตัวสะกด) |
อิออ |
Semyon = เซมิออน |
yu |
อูย์ |
Bryusov = บรูย์ซอฟ |
ตารางเทียบเสียงพยัญชนะภาษารัสเซีย
|
|
พยัญชนะต้น |
|
ตัวสะกดและตัวการันต์ |
พยัญชนะ |
ใช้ |
ตัวอย่าง |
ใช้ |
ตัวอย่าง |
b |
บ |
Balta = บัลตา |
บ |
Vitebsk = วีเจบสค์ |
ch |
ช |
Chekhov = เชฮอฟ |
ช |
Urgench = อูร์เกนช์ |
d |
ด |
Dunai = ดูไน |
ด |
Volgagrad = วอลกากราด |
dz |
ดซ |
Dzerzhinsk = ดเซียร์จินสค์ |
- |
|
f |
ฟ |
Feodosiya = เฟโอโดซียา |
|
|
g, gh |
ก |
Gomel = โกเมล Diaghilev = เดียกีเลฟ |
ก - |
Taganrog = ตากันร็อก |
j |
ย |
Jawlensky = ยัฟเลนสกี |
|
|
k |
ค |
Kasimir = คาซีมีร์ |
ค |
Buzuluk = บูซูลุค |
หมายเหตุ ยกเว้น sky, ski, skaya, skoi, ki, ky และ kin ที่อยู่ท้ายคำให้ถอด k เป็น ก เช่น
Jawlensky = ยัฟเลนสกี
Dzerzhinski = ดเซียร์จินสกี
Kovalevskaya = โควาเลฟสกายา
Polevskoi = โปเลฟสกอย
Rovenki = โรเวนกี
Gorky = กอร์กี
Pushkin = ปุชกิน
kh |
ฮ |
Mikhail = มีฮาอิล |
ฮ |
Shakhty = ชาฮ์ตืย |
l |
ล |
Larionov = ลารีโอนอฟ |
ล |
Melitopol = เมลีโตปอล |
|
|
พยัญชนะต้น |
|
ตัวสะกดและตัวการันต์ |
พยัญชนะ |
ใช้ |
ตัวอย่าง |
ใช้ |
ตัวอย่าง |
m |
ม |
Murom = มูรอม |
ม |
Perm = เปียร์ม |
n |
น |
Nikopol = นีโคปอล |
น |
Penza = เปนซา |
p |
ป |
Pinsk = ปินสค์ |
ป |
Tuapse = ตูอัปเซ |
p |
ปส |
Pskov = ปสคอฟ |
- |
|
r |
ร |
Rovno = รอฟโน |
ร |
Armavir = อาร์มาวีร์ |
s (+ สระ) |
ซ |
Salavat = ซาลาวัต |
ส |
Vladivostok = วลาดีวอสตอค |
s (+พยัญชนะ) |
ส |
Slavyansk = สลาเวียนสค์ |
- |
|
sh |
ช |
Shevchenko= เชฟเชนโค |
ช |
Pushkin = ปุชกิน |
shch |
ช |
Shchekino = เชคีโน |
- |
|
t |
ต |
Tashkent = ตัชเคนต์ |
ต |
Ket = เคต |
t (+ e) |
จ |
Vitebsk = วีเจบสค์ |
- |
|
tch |
ช |
Tchelitchev = เชลีเชฟ |
|
|
ts |
ซ |
Tselinograd = เซลีโนกราด |
- |
|
v |
ว |
Ivan = อีวาน |
ฟ |
Godunov = โกดูนอฟ |
w |
- |
|
ฟ |
Jawlensky = ยัฟเลนสกี |
x |
- |
|
กซ |
Alex = อะเลกซ์ |
y |
ย |
Yerevan = เยเรวาน |
- |
|
z |
ซ |
Azov = อะซอฟ |
ซ |
Tashauz = ตาชาอุซ |
zh |
จ |
Zhukovski = จูคอฟสกี |
จ |
Uzhgorod = อุจโกรอด |
zh (เมื่ออยู่ ท้ายคำหรือ หน้า s) |
- |
|
ช |
Dargomyzhsky = ดาร์โกมืย์ชสกี |
ข้อมูลจาก : ราชบัณฑิตยสถาน