| เนิ้อหานี้อยู่ในหมวด : ไซบีเรีย
| ทะเลสาบไบคาล | ทะเลสาบไบคาล Lake Baikal / Lac Baïkal / о́зеро Байка́л
ทะเลสาบไบคาล (อักษรโรมัน: Lake Baikal, อักษรซีริลลิก: о́зеро Байка́л) ตั้งอยู่บริเวณตอนใต้ของไซบีเรีย ประเทศรัสเซียเป็นทะเลสาบที่ลึกที่สุดในโลก จุดที่ลึกที่สุดมีความลึกกว่า 1,640 เมตร ทะเลสาบไบคาลเกิดจากการที่น้ำเอ่อล้นเข้ามาจนเต็มรอยเปลือกโลกที่แตกเมื่อ 25 ล้านปีที่แล้ว ทะเลสาบมีความยาวประมาณ 650 กิโลเมตร กว้างโดยเฉลี่ย 50 กิโลเมตร มีพื้นที่ประมาณ 23,000 ตารางกิโลเมตร
ทะเลสาบไบคาลได้ลงทะเบียนเป็นมรดกโลกในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 20 เมื่อปี พ.ศ. 2539 ที่เมืองเมรีดา ประเทศเม็กซิโก ด้วยข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ในการพิจารณา ดังนี้
* (vii) - เป็นตัวอย่างที่เด่นชัดของการเป็นตัวแทนในวิวัฒนาการสำคัญต่างๆในอดีตของโลก เช่น ยุคสัตว์เลื้อยคลาน ยุคน้ำแข็ง ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการพัฒนาความหลากหลายทางธรรมชาติบนพื้นโลก
* (viii) - เป็นตัวอย่างที่เด่นชัดในการเป็นตัวแทนของขบวนการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญทาง ธรณีวิทยาหรือวิวัฒนาการทางชีววิทยา และปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์ต่อสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติที่กำลังเกิดอยู่ เช่น ภูเขาไฟ เกษตรกรรมขั้นบันได
* (ix) - เป็นแหล่งที่เกิดจากปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่มีเอกลักษณ์หายากหรือสวยงามเป็นพิเศษ เช่น แม่น้ำ น้ำตก ภูเขา
* (x) - เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของชนิดสัตว์และพันธุ์พืชที่หายากหรือที่ตกอยู่ในสภาวะ อันตราย แต่ยังคงสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ ซึ่งรวมถึงระบบนิเวศอันเป็นแหล่งรวมความอุดมสมบูรณ์ของพืชและสัตว์ที่ทั่ว โลกให้ความสนใจด้วย
ทะเลสาบไบคาล ตั้งอยู่ทางใต้ของเขตไซบีเรีย มันโด่งดังจากการที่เป็นทะเลสาบน้ำจืดที่ลึกที่สุดในโลก โดยระดับความลึกสูงสุดอยู่ที่ 1,637 เมตร และเป็นแหล่งเก็บกักน้ำจืดใหญ่ที่สุดในโลก โดยประมาณแล้ว น้ำจืดบนพื้นผิวโลกจำนวน 20 เปอร์เซ็นต์ มารวมกันอยู่ที่ไบคาล แม้ว่าพื้นผิวของทะเลสาบจะมีอยู่แค่ 31,500 ตารางกิโลเมตร ซึ่งน้อยกว่าครึ่งหนึ่งของทะเลสาบสุพีเรียร์ หรือทะเลสาบวิคตอเรีย และจริงๆแล้วปริมาณน้ำจืดของไบคาล ก็มากกว่าน้ำจืดของทะเลสาบที่ยิ่งใหญ่ในอเมริกาเหนือทุกแห่งรวมกันเสียอีก
ความ ยาวของทะเลสาบรูปพระจันทร์เสี้ยวแห่งนี้คือ 636 กิโลเมตร แต่จุดที่กว้างที่สุด กลับมีอยู่แค่ 80 กิโลเมตรเท่านั้น ไบคาลมีเกาะ 22 เกาะ โดยเกาะที่ใหญ่ที่สุด ยาว 72 กิโลเมตร
แถบ ทะเลสาบไบคาล เป็นที่อยู่อาศัยของพันธุ์พืช 1,085 สายพันธุ์ และสัตว์ 1,550 สายพันธุ์ และ 2 ใน 3 ของจำนวนดังกล่าว ไม่พบในที่อื่นใดในโลก ไบคาล เป็นที่อยู่อาศัยของแมวน้ำน้ำจืด 1 ในเพียง 3 สายพันธุ์ที่มีอยู่ในโลก
ยูเนสโก ประกาศให้ทะเลไบคาล เป็นมรดกโลกเมื่อปี 1996
ไบ คาลเป็นทะเลสาบโบราณ มีอายุราว 25 - 30 ล้านปี และก็ถือกันว่าเป็นหนึ่งในทะเลสาบยุคโบราณที่สุดในทางธรณีวิทยา (อายุเฉลี่ยของทะเลสาบโลกอยู่ที่ 10 - 15 ล้านปี ) แต่โลกเพิ่งจะรู้จักมันดีแค่เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมานี่เอง คือในช่วงที่การก่อสร้างทางรถไฟสายทรานส์ไซบีเรีย เดินทางมาถึงที่นี่ในราวปี 1896 - 1902 เมื่อคณะนักสำรวจต้องเข้ามาทำแผนที่ความลึกของทะเลสาบ และก็เป็นครั้งนั้นเองที่รัสเซีย ได้พบกับความพิเศษของมัน กับการที่มันเป็นแหล่งเก็บกักน้ำจืดมากถึง 23,600 ลูกบาศก์กิโลเมตร หรือ 1 ใน 5 ของทั้งโลก
ทะเลสาบแห่งนี้ จริงๆแล้วก็คือหุบเขาที่เกิดจากการแยกตัวกันของเปลือกโลก ก้นทะเลสาบอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเล 1,285 เมตร แต่ถัดจากนั้นลงไปเป็นระยะทางถึงราว 7 กิโลเมตร ( หรือ 8 - 9 กิโลเมตรจากผิวน้ำ ) ก็คือชั้นตะกอน จึงถือได้ว่า นี่คือหุบเขาที่ลึกที่สุดในโลก
ใน ทางธรณีวิทยา หุบเขาแห่งนี้ค่อนข้างใหม่ จึงยังมีความเคลื่อนไหวอยู่มาก อย่างเช่นในแต่ละปี มันจะแยกตัวออกจากกันราว 2 เซ็นติเมตร แผ่นดินไหว และน้ำพุร้อน ก็พบได้ในหลายเขตของแถบนี้
เคย มีการเก็บเอาตัวอย่างตะกอนของไบคาลมาศึกษาการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศโลก ย้อนไปไกลถึงเมื่อ 250,000 ปีก่อน และในเร็วๆนี้ก็จะมีการเก็บตะกอนในระดับที่ลึกมากกว่าเดิม เพื่อให้สามารถศึกษาย้อนหลังกลับไปได้ไกลมากกว่าเดิม
ทรัพยากร น้ำจืดของไบคาล ได้มาจากแม่น้ำลำคลองรวม 330 สายที่ไหลลงมาที่นี่ ขณะเดียวกัน น้ำจากไบคาล ก็ไหลออกไปยังแม่น้ำสายเดียวคือ อันการ่า ที่ไหลลงแม่น้ำ เยนิเซ
แม้ว่าทะเลสาบจะลึกมาก แต่ระบบการหมุนเวียนของออกซิเจนในทะเลสาบ ก็ดำเนินไปเป็นอย่างดี สัตว์และพืชในน้ำจึงอยู่กันได้สบาย
แต่ เดิม ไบคาลคือธรรมชาติอย่างแท้จริง เพราะมีโรงงานมาตั้งอยู่ที่นี่แค่โรงเดียว แม้จะปล่อยน้ำเสียลงมาไม่น้อย แต่ไบคาลก็ยังสามารถรับได้ แต่เมื่อคนรัสเซียมีเงินมากขึ้น นักธุรกิจก็มีแผนมาตั้งโรงแรมหรูในแถบนี้ ก็ทำให้หลายคนเริ่มเป็นห่วงมากขึ้น
บริษัท น้ำมันรัสเซียก็เคยมีแผนจะวางท่อน้ำมันห่างจากเขตทะเลสาบแค่ 800 เมตร ซึ่งก็ทำให้หลายฝ่ายหวาดเสียว หากว่าท่อเกิดแตกขึ้นมา บรรดาสัตว์และพืชที่ไบคาล ซึ่งหาในที่อื่นใดไม่ได้อีกแล้วในโลก อาจจะเป็นอันตราย ประธานาธิบดีปูติน เลยสั่งให้ย้ายแนวท่อให้ห่างออกไป 40 กิโลเมตร
ทะเลสาบไบคาล...... ไข่มุกแห่งไซบีเรีย (เล่าต่อ)
สุดยอดของไซบีเรีย คือ ทะเลสาบไบคาล โอเซโร ทะเลสาบที่ลึกที่สุดในโลก มนต์สเน่ห์ที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวและนักวิทยาศาสตร์ให้มาเยือนสักครั้งในชีวิต ชื่อ ไบคาล มาจากคำว่า "ใบกุล" ในภาษาเติร์ก แปลว่า "ทะเลสาบอันอุดม" ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกแล้ว โดยองคืการยูเนสโก
ทะเลสาบไบคาล มีน้ำไส ล้อมรอบด้วยเทือกเขาและป่าไทก้า เป็นดินแดนที่เราสามารถพบพืชและสัตว์นานาชนิดที่หาที่อื่นไม่ได้ เพราะเป็นป่าที่อุดมสมบูรณ์มาก
ขนาดของทะเลสาบไบคาล ว่ากันว่ามีขนาดใกล้เคียง กับประเทศเบลเยี่ยม มีเนื้อที่ 32,000 ตารากิโลเมตร ลึกกว่า 1,637 เมตร เก็บกักน้ำจืดไว้ถึง 1 ใน 5 ของปริมาณน้ำจืดทั่วโลก
น้ำในทะเลสาบไบคาลมาจากแม่น้ำกว่า 300 สาย แต่ไหลออกสายเดียวกัน คือ อันการา ทุกปีน้ำในทะเลสาบจะจับตัวแข็งหนา 10 เมตร นานถึง 5 เดือน
สิ่งมีชีวิตในทะเลสาบไบคาล
เนปาร์ หรือ แมวน้ำไบคาล เป็นสัตว์คู่ทุกข์คู่ยากของทะเลสาบแห่งนี้ ลำตัวสีเทา ว่ากันว่า ในยุคน้ำแข็งยุคสุดท้ายละลายลง พวกมันพยายามปรับตัวให้เข้ากับน้ำจืด ปัจจุบันแมวน้ำไบคาล เป็นสัตว์คุ้มครอง ยังยังอนุญาติให้ล่าเอาหนังและไขมันได้ ปีละ 6,000 ตัว
ยังมีปลาอีกมากมาย มากกว่า 50 ชนิดที่นี่ แต่มีที่น่าสนใจเป็นพิเศษ คือ โกโลเมียนกา ซึ่งอาจอยู่ลึกลงไปใต้ผิวน้ำถึง 1.5 กิโลเมตร เป็นปลาที่ออกลูกเป็นตัว ส่วนปลาสเตอร์เจียนไบคาล มีราคาสูงมาก เพราะเมื่อโตเต็มที่จะให้ไข่คาร์เวียถึง 9 กิโลกรัม อีกทั้งยังมีปลาโอมุน ในตระกูลปลาแซลมอนที่เป็นเมนูพิเศษของถิ่นนี้ |
|
อาร์เมเนีย (Armenia)
อาร์เซอร์ไบจาน (Azerbaijan)
เบลารุส (Belarus)
จอร์เจีย (Georgia)
คาซัคสถาน (Kazakhstan)
คีร์กิซสถาน (Kyrgyzstan)
มอลโดวา (Moldova)
รัสเซีย (Russia)
ทาจิกิสถาน (Tajikistan)
เติร์กเมนิสถาน (Turkmenistan)
ยูเครน (Ukraine)
อุซเบกิสถาน (Uzbekistan)
