พระเจ้าอเล็กซานเดอร์ที่ 1 ทรงประสูติเมื่อ วันที่ 12 ธันวาคม ค.ศ.1777 ณ เมืองเซ็นต์ปีเตอร์สเบิร์ก ทรงเป็นบุตรชายคนโตของพระเจ้าปอล ที่ 1
        ในวัยเด็กพระองค์ทรงได้รับความโปรดปรานอย่างมากจากพระนางแคทเธอรีน และพระนางยังทรงพิจารณาให้พระเจ้าอเล็กซานเดอร์ที่ 1 ให้เป็นผู้สืบทอดราชบัลลังก์ของพระนางต่อไป
        เมื่อพระเจ้าปอล ที่ 1 ผู้เป็นพระบิดา ถูกลอบสังหารณ์จนสิ้นพระชนย์ เมื่อวันที่ 12 มีนาคม ค.ศ.1801 หลังจากนั้นพระองค์จึงทรงขึ้นครองราชย์สมบัติต่อจากพระบิดา โดยทำพิธีสถาปนาในโบสถ์ Dormition ภายในพระราชวังเครมลิน กรุงมอสโก ในวันที่ 15 ธันวาคม ค.ศ.1801
        ระยะเวลาช่วงต้นของการขึ้นครองราชของพระเจ้าอเล็กซานเดอร์ที่ 1 พระองค์ใช้ไปกับการแก้ไขปฏิรูปกฏหมายและนโยบายต่างๆ ภายในประเทศโดยเน้นหลักประชาธิปไตย ซึ่งหลังจากนี้ ก็ได้มีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ
        ต่อมา พระเจ้าอเล็กซานเดอร์ที่ 1 สิ้นพระชนย์ ในวันที่ 19 พฤศจิกายน ค.ศ.1825 ในเมืองทาแกนรอก (Taganrog) ซึ่งตั้งอยู่ใกล้ๆ ประเทศยูเครน ส่วนพระศพของพระองค์ถูกฝังอยู่ ณ ป้อมเซ็นต์ปีเตอร์แอนด์ปอล เมืองเซ็นต์ปีเตอร์สเบิร์ก แต่ก็มีเรื่องเล่าอย่างลับๆ กันว่า พระองค์สละราชสมบัติและออกบวช